स्वास्थ्य

अनियन्त्रित मधुमेहसँग संघर्ष गरिरहेका बिरामीहरूमा कोरोनाबाट 'ब्ल्याक फंगस' काे खतरा बढी

• गाउँ सहर डेस्क
• ५ जेठ बुधबार, २०७८ | ०६:४३:०० मा प्रकाशित

अनियन्त्रित मधुमेहसँग संघर्ष गरिरहेका बिरामीहरूमा कोरोनाबाट 'ब्ल्याक फंगस' काे खतरा, काे जोखिममा ?

कोरोनाका कारण अनियन्त्रित मधुमेह भएका बिरामीहरूलाई ब्ल्याक फंगस (कालाे दाग वा ढुसी) को उच्च जोखिम हुने बताइएकाे छ । त्यस्ता बिरामीहरूले सतर्क रहनु पर्ने धारणा भारतका संजय गान्धी पोस्ट ग्रेजुएट मेडिकल साइन्सेज इन्स्टिट्यूट अफ प्रोफेसर निर्देशक आरके धीमानले अनलाइन सम्मेलनमा यो कुरा भनेका हुन् । प्रो धीमानका अनुसार - ब्ल्याक फंगस त्यस्ता बिरामीहरूमा देखापर्दछ जोसँग रोगसँग लड्ने क्षमता कम हुन्छ । यदि तपाईं मधुमेह नियन्त्रण गर्न सक्षम हुनुहुन्न, तब यो रोगको जोखिम धेरै हुन्छ ।

प्रो. धीमान ब्ल्याक फंगलका कणहरू हावा र माटोमा बस्छन् । तिनीहरू सास मार्फत प्रदूषित हावाबाट शरीरमा पुग्छन् । स्टेरोइड दिइने कोरोना बिरामीहरू याे समयमा उच्च जोखिममा छन् । यसको उपचार सूक्ष्म जीवविज्ञानी, ईएनटी विशेषज्ञहरू, नेत्र रोग विशेषज्ञ र मधुमेह विज्ञहरूको सहयोगमा गरिन्छ ।

ब्ल्याक फंगस के हो ?

यो फंगल राेग हाे ।। जुन म्यूकरमायोसिस कारणले हुन्छ । यो अधिकांशतः ती मानिसहरूसँग हुन्छ जो पहिले नै रोगी भइसकेका छन् वा औषधी सेवन गरिरहेका छन् जसले प्रतिरोधी क्षमता कम विकास गर्दछ वा शरीरको अन्य रोगहरूसँग लड्न शक्तिलाई घटाउँछ ।

यो शरीरमा कसरी पुग्छ?

वातावरणमा उपस्थित धेरैजसो फंगसहरू सासको माध्यमबाट हाम्रो शरीरमा पुग्छन् । यदि शरीरमा कुनै किसिमको पीडा छ वा शरीर दुखेको छ भने यो संक्रमण त्यहाँबाट फैलिन सक्छ । यदि यो प्रारम्भिक चरणमा पत्ता लागेन भने दृष्टि टाढा जान सक्छ वा शरीरको त्यो भाग जसमा यी फंगस फैलिएको छ भने त्यो भाग सड्न वा बिग्रन सक्छ ।

ब्ल्याक फंगस कहाँ हुन्छ ?

यो फंगस वातावरणमा जहाँसुकै बस्न सक्छ, विशेष गरी जमिन र सडेका जैविक स्थानहरूमा । यो पात, सडेको काठ र कम्पोष्ट मलमा पाइन्छ ।

यसको के लक्षणहरू छन् ?

यस रोगका लक्षणहरू शरीरको कुन अंशमा संक्रमण हो त्यसमा निर्भर हुन्छ । एक तर्फबाट अनुहारको सूजन, टाउको दुख्ने, नाकको भीड, बान्ता, ज्वरो, छाती दुख्ने, साइनस भीड, मुखको माथिल्लो भाग वा नाकमा कालो घाउहरू, जुन धेरै छिटो र गम्भीर हुन्छ ।

यी संक्रमणहरू कसलाई हुन्छ ?

यो मधुमेह रोगीहरुलाई हुन्छ, क्यान्सर भएको छ, जसलाई अंग प्रत्यारोपण भएको छ, जो लामो समयदेखि स्टेरोइड प्रयोग गर्दै आएका छन्, जसको छालामा चोट लागेको छ, र समय भन्दा पहिले जन्मेका बच्चामा पनि हुन सक्छ । मानिसमा कोरोना हुँदा कमजोर प्रतिरक्षा प्रणाली हुन्छ । यदि एक उच्च मधुमेह बिरामीमा कोरोना छ, तब उनको प्रतिरक्षा प्रणाली अधिक कमजोर हुन्छ । त्यस्ता व्यक्तिहरूले ब्ल्याक फंगस संक्रमण फैलाउने बढी सम्भावना हुन्छ ।

कत्तिको खतरनाक छ ?

यो फंगस एक बिरामीबाट अर्को बिरामीमा फैलिँदैन, तर यो कत्ति खतरनाक छ यसको अनुमान लगाउन सकिन्छ कि यसका कारण ५४% बिरामीहरू मर्दछन् । यो फंगसले क्षेत्र विकास गर्दछ जहाँ यो विकास हुन्छ । तर समयमै उपचार गरेमा यसलाई रोक्न सकिन्छ ।

यसबाट कसरी बच्ने ?

बगैंचा लगाउने वा खेती गर्ने ठाउँ वा निर्माण स्थल र धुलो भएको ठाउँमा नजानुहोस् । पूर्ण सुरक्षाका मापदण्ड लगाएर जस्तै ग्लोब लगाउने, मास्क लगाउने, भीडमा जाँदा बच्नुहोस्, दुरी कायम गर्नुहाेस् । कोरोना भएका व्यक्तिहरूले सकारात्मक दृष्टिकोण राख्नुपर्दछ । कोरोना निको भएपछि पनि नियमित चेकअप राख्नुहोस् । यदि तपाईंले फंगसका कुनै लक्षणहरू देख्नुभयो भने, तपाईं तुरून्त डाक्टरकहाँ जानु पर्छ । यस कारणले गर्दा, यो फंगस प्रारम्भिक चरणमा पत्ता लाग्नेछ र समयमै यसको उपचार गर्न सक्षम भइने छ ।