काठमाडौँ । नेपाल स्टक एक्सचेञ्ज (नेप्से) ले सूचीकृत संगठित संस्थाहरुलाई वर्गीकरण गरेको छ । 

नेपाल धितोपत्र बोर्डले धितोपत्र सूचीकरण तथा कारोबार नियमावली, २०७५ बमोजिम नेप्सेले सूचीकृत कम्पनीहरुको वर्गीकरण गरेको हो । 

धितोपत्र सूचीकरण नियमावलीको विनियम ११ अनुसार संगठित संस्थाको सूचीकरण गरेको नेप्सेले जनाएको छ ।

नेप्सेले अन्तर्राष्ट्रिय अभ्यासलाई समेत दृष्टिगत गरी संगठित संस्थाको चुक्ता पूँजी, प्रतिफल वितरण, वर्षिक साधारण सभाको समय, वित्तीय विवरण प्रकाशन, क्रेडिट रेटिङ्ग र निमायक निकायले तोकेको नियम परिपालना लगायतको स्थितिलाई हेरी चार वर्गमा वर्गीकरण गर्ने व्यवस्था गरेकाे थियो ।

वर्गीकरणमा परेका संगठित संस्थाहरुले वर्गीकरणमा पर्नु नपर्ने कारण सहित ३५ दिनभित्र दाबी गर्न समेत समयावधि दिएको छ । कम्पनीले पेश गरेको दाबी र कारण हेरेर नेप्सेले कम्पनीको वर्गीकरण सच्याउन आवश्यक भएमा संसोधन समेत गर्न सक्ने नेप्सेले बताएकाे छ ।

हाल नेप्सेमा १९६ वटा कम्पनी सूचीकृत छन् । जसमध्ये, समूह जेडमा १७४ कम्पनी परेका छन् भने बाँकी २२ कम्पनी समूह जी मा परेका छन् । ए र बी समूहमा कुनैपनि कम्पनी छैनन् ।

वर्गीकरणको पूरा सूची हेर्नुहाेस्.......।

दुल्लु । मदिराको झोकमा आफ्नै श्रीमतीको हत्या गर्ने एक व्यक्ति पक्राउ परेका छन् । 

पक्राउ पर्नेमा दैलेख नौमूले गाउँपालिका– ४ का ५१ बर्षीया शेर बहादुर पुन रहेको छ । जिल्ला प्रहरी कार्यालय दैलेखका प्रहरी नायव उपरीक्षक ठाकुर प्रसाद पोखरेलका अनुसार कात्तिक २ गते राती शेर बहादुर पुनले आफ्नै श्रीमती ५३ बर्र्षिया शान्ति पुनको हत्या गरेका हुन् । 

दशैको टिकाको दिन विहानै देखि श्रीमान् श्रीमती दुवैले मदिरा सेवन गरेको र छिमेकीको घरमा गएर मदिरा सेवन गरी साँझ घर फर्कने क्रममा बाटोमै दुबैजना बीच झगडा भएको र त्यहीक्रममा ढुंगाले हानेर श्रीमतीको हत्या गरेको पुनले स्वीकार गरेको प्रहरी नायव उपरक्षीक पोखरेलले बताए । 

उनका अनुसार छमेकीको घरमा श्रीमान श्रीमती र छोरा संगै गएको र साँझ परेपछि छोरालाई छिमेकीको घरमा सुताएर आफुहरु घर फिर्ता हुने क्रममा झगडा भएको पक्राउ परेका पुनले बताए । उनलाई कर्तव्य ज्यान मुद्दामा म्याद थप गरी अनुसन्धान शुरु गरेको प्रहरी नायव उपरीक्षक पोखरेलले जानकारी दिए ।    रासस 

काठमाडौँ । भूमि व्यवस्था, सहकारी तथा गरीबी निवारण मन्त्रालयले जग्गाको कारोवारलाई व्यवस्थित बनाउन प्रयोगमा ल्याएको अनलाइन प्रणाली हाल काठमाडौँ उपत्यकालगायत ३७ मालपोत कार्यालयमा विस्तार गरिएको छ । 

यी कार्यालयमा प्रयोगमा ल्याइएको उक्त सेवाले देशभर हुने जग्गाजमीनको करीब ७० प्रतिशत कारोवार समेटेको छ । मन्त्रालयले दुई वर्षअगाडि शुरु गरेको यो प्रणालीले कारोवारलाई व्यवस्थित बनाउने र सम्बन्धित मालपोत कार्यालयका अभिलेखलाई वैज्ञानिकीकरण गर्ने हुँदा सर्वसाधारण लाभान्वित हुने निश्चित छ । 

मन्त्रालयका सचिव गोपीनाथ मैनालीले अनलाइन प्रणालीमा सम्बन्धित व्यक्तिको औँठा छाप व्यवस्थित गरिने हुँदा कीर्ते तथा जालसाजी हुने जोखिमबाट जग्गाधनी सुरक्षित हुने बताए । अनलाइन कारोवार शुरु भएका कार्यालयमा विचौलियाको उपस्थितिलाई न्यूनीकरण गर्न सहयोग पुग्ने विश्वास लिइएको छ । 

अनलाइनमा व्यवस्थित गरिएका जग्गा सधैँका लागि सुरक्षित हुने हुँदा तमसुकका आधारमा सम्बन्धित व्यक्तिको विवरण प्रणालीमा दर्ता गर्ने गरिन्छ र त्यसलाई कार्यालयले प्रमाणीकरण गर्छ । जग्गा खरीद बिक्री गर्ने दुवै पक्षको फोटो, औँठाछाप कम्प्युटरमा व्यवस्थित गरिन्छ । 

यस प्रणालीमा व्यवस्थित गरिएका जमीनको खोजी गर्न तथा पुनः किनबेच गर्न परेमा छिटो र छरितो हुन्छ । एक सातापछि सुर्खेतस्थित कार्यालयमा पनि सो सेवा विस्तार गरिने मन्त्रालयले जनाएको छ । हाल देशभर १३१ मालपोत र नापी कार्यालय छन् ।   रासस

विद्यार्थी तथा युवामा एउटा उज्यालो शब्द हाे याे, “शैक्षिक ऋण”

काठमाडौँ । पछिल्लो समय तात्दै अनि सेलाउँदै आएको विषय हो शैक्षिक प्रमाणपत्र कर्जा । यो पटक पनि खुबै राप र ताप छ यसको । किनकी यसपटक व्यवहारिक रुपमा शैक्षिक योग्यताको प्रमाणपत्र धितोमा राखेर शैक्षिक ऋण दिने र पाइने भएको छ । ऋण नपाएरै होला, गरिब विद्यार्थी तथा युवामा एउटा उज्यालो शब्द हाे याे, “शैक्षिक ऋण” ।

सरकारको निर्णयसँगै बैँक तथा वित्तीय सँस्थाहरु तातेका छन् । अब बैँक तथा वित्तीय सँस्थाले प्रमाणपत्र धितोमा राखेर सात लाख रुपैयाँसम्म शैक्षिक कर्जा दिन पाउने छन् । शैक्षिक कर्जा वाणिज्य बैँक, विकास बैँक र अन्य वित्तीय सँस्थाबाट पाइनेछ । लघुवित्त संस्थाले भने त्यस्तो ऋण दिन पाउने छैनन् ।

कागजात र प्रक्रिया कस्तो छ ?

शैक्षिक कर्जा लिनका लागि कम्तीमा स्नातक तह उत्तीर्ण भएको र ४० वर्ष उमेर ननाघेको, विदेशी विश्वविद्यालयबाट शैक्षिक योग्यता हासिल गरेकाको हकमा नेपालको कुनै विश्वविद्यालयबाट समकक्षता सम्बन्धमा प्रकाशित सार्वजनिक सूचीमा अध्ययन गरेको विश्वविद्यालय समावेश भएको हुनुपर्नेछ ।

यस्तै घरेलु तथा साना उद्योग कार्यालय, समिति, सीप विकास तालिम केन्द्र, प्राविधिक शिक्षा तथा व्यावसायिक तालिम परिषद्लगायतका निकायबाट कम्तीमा सात दिनको उद्यम वा व्यवसाय गर्ने सीप विकास तालिम अनिवार्य लिएको वा उक्त कर्जा स्वीकृत भएपछि त्यस्तो संस्थामा सीप विकास तालिम लिएको प्रमाणपत्र पेश गर्नुपर्नेछ ।

त्यस्तो कर्जा लिएका विद्यार्थीले थप अध्ययन गर्न चाहेमा सरकारले तोकिदिएको विषयको उच्च शिक्षा, स्वास्थ्य सम्बन्धित विषय, इञ्जिनियरिङसम्बन्धी विषय, पशु विज्ञान, कृषि विज्ञान तथा अन्य प्राविधिक विषय अध्ययन गर्नुपर्ने व्यवस्था गरिएको छ ।

सरकारले चालू आर्थिक वर्षको बजेट वक्तव्यमार्फत शैक्षिक योग्यताको प्रमाणपत्र धितो राखी सहुलियत पूर्ण शैक्षिक कर्जा लिन पाउने व्यवस्था गरेको थियो । मन्त्रीपरिषद्ले गत भदौ २१ गते शैक्षिक कर्जासम्बन्धी कार्यविधि पारित गरेको थियो । पारित कार्यविधि यही असोज ६ गते अर्थ मन्त्रालयले सार्वजनिक गरेको थियो ।

के छ ‘सहुलियत कर्जाका लागि ब्याज अनुदान सम्बन्धी एकिकृत कार्यविधि २०७५’ मा ?

नेपाल राष्ट्र बैंकले ‘सहुलियत कर्जाका लागि ब्याज अनुदान सम्बन्धी एकिकृत कार्यविधि २०७५’ लागू गर्दै कार्यान्वयनका लागि बैंक तथा वित्तीय संस्थालाई निर्देशन दिएसँगै कार्यान्यनमा आएको हो । सरकारले चालू आर्थिक वर्षको बजेटमार्फत व्यवसायिक कृषि प्रवर्धन तथा उद्यमशिलता विकासका लागि परियोजना धितो र शैक्षिक प्रमाणपत्र धितोमा सहुलियत ब्याजमा कर्जा उपलब्ध गराउने उल्लेख गरेको थियो । 

उक्त व्यवस्था कार्यान्वयनमा ल्याउनका लागि अर्थ मन्त्रालयले गतहप्ता मात्रै सो सम्बन्धी कार्याविधि स्वीकृत गरेको थियो । उक्त कार्याविधिलाई कार्यान्वयनमा ल्याएर सेवाग्राहीलाई सोही अनुरुप कर्जा उपलब्ध गराउन राष्ट्र बैंकले निर्देशन दिएसँगै अबका दिनमा शैक्षिक प्रमाणपत्र धितो तथा परियोजनामा जमानीमा सहुलियत कर्जा पाईने भएको हो । 

सरकारले चालू आर्थिक वर्षको बजेटमार्फत व्यवसायिक कृषि प्रवर्धन तथा उद्यमशिलता विकासका लागि परियोजना धितो र शैक्षिक प्रमाणपत्र धितोमा सहुलियत ब्याजमा कर्जा उपलब्ध गराउने उल्लेख गरेको थियो । 

सरकारले पारित गरेको कार्यविधि अनुसार ७ प्रकारका क्षेत्रमा सहुलियत ऋण पाइनेछ । जस अन्तर्गत सबैभन्दा बढी व्यवसायिक कृषि तथा पशुपन्छी कर्जा शिर्षकमा ५ करोड रुपैयाँसम्म ऋण पाइनेछ । कार्यविधि अनुसार उक्त कर्जाको भुक्तानी अवधि बढीमा ५ वर्ष हुनेछ । कार्यविधिमा १० लाख रुपैयाँभन्दा बढीको ऋणमा व्यवसायिक परियोजना नै धितोको रुपमा रहनेछ । यस्तो कर्जामा परियोजनाको सम्भाब्यतालाई नै मुख्य आधारको रुपमा लिइनेछ । सहुलियत कर्जा अन्तरगत स्नातक तह उतीर्ण गरेका युवाले प्रमाणपत्रको जमानीमा ७ लाख रुपैयाँसम्म कर्जा पाउने छन भने वैदेशिक रोजगारीबाट फर्किएका युवाले आफैले व्यवसाय गर्न चाहेमा १० लाख रुपैयाँसम्म सहुलियत कर्जा पाउनेछन । 

यसैगरी सरकारले भूकम्प पीडितहरुको निजी आवास निर्माणका लागि ३ लाख रुपैयाँसम्म सहुलियत ब्याजमा कर्जा उपलब्ध गराउने भएको छ । सरकारले भुकम्प पीडितका लागि सामुहिक जमानी वा धितो जमानीमा उक्त कर्जा प्रदान गर्नेछ । कार्यविधि अनुसार प्राविधिक तथा उच्च शिक्षा अध्ययनका लागि ५ लाख रुपैयाँ र दलित समुदाय व्यवसाय विकास कर्जा अन्तर्गत १० लाख रुपैयाँसम्म सहुलियत कर्जा उपलब्ध गराईने भएको छ । 

तर, त्यसरी प्रवाह गरिएको कर्जाको ब्याजदर बैंक तथा वित्तीय संस्थाको आधार दरमा २ प्रतिशत थप गर्न पाइने तर अन्य कुनै पनि प्रकारका शुल्क लिन पाईने छैन । सहुलियत कर्जा लिनका लागि व्यवसाय गर्न चाहने व्यक्ति व्यक्तिको उमेर १८ वर्ष उमेर भने पुगेको हुनुपर्नेछ । सहुलियत कर्जा लिन चाहने संस्था वा कम्पनीमा शतप्रतिशत सेयर नेपाली नागरिकको हुनुपर्नेछ । 

नयाँ कार्यविधिले युवालाई प्रोत्साहन गरेको छ । यदी सहज र सरल तरिकाले यो ऋणको उपलब्धता हुन सकेमा अधिकांश बेरोजगार युवाको लागि यो प्रकृतिका ऋण प्रभावकारी हुने युवा नेताहरुले बताएका छन् । अधिकांशत् जनताले पनि यो ऋणको सहजताले दैनिक रुपमा विदेशिने युवालाई नियन्त्रण गर्दै आत्मनिर्भर बन्न प्रेरित गर्ने विश्वास लिएका छन् । यसकारण दशैँसँगै नविन योजना अर्थात प्रस्तावनासहित केही गर्छु भन्ने समय आएको छ । तपाइँपनि यो मौका नगुमाउनुहोस् । “समय आउँछ पर्खदैन, बगेको खोला फर्कदैन” भन्ने उखानलाई व्यवहारमा उतार्ने यही हो मौका ।

शुभकामना ।

पोखरा । विजयादशमीको टीका लगाएसँगै यतिखेर विभिन्न सेवा, पेशा र व्यवसाय सम्हाल्ने व्यक्ति फर्कन थालेपछि शून्य रहेको बजरमा चहलपहल बढेको छ । 

दशैँको टीका जमरा विजयादशमीदेखि कोजाग्रत पूर्णिमासम्म लगाउने प्रचलन भए पनि पश्चिम नेपालका कास्की, स्याङ्जा, तनहुँ लगायत जिल्लामा अधिकांशले विजयादशमीका दिन मात्र टीका लगाउने गर्दछन् । 

विजयादशमीकै दिन टीका लगाउने प्रचलनका कारण यी जिल्लामा उक्त दिन मध्यरातसम्म नै मानिसको आवजजावत हुन्छ । घरका ज्येष्ठ सदस्य र मान्यजनबाट टीका लगाई आशिर्वाद लिन यसअघि रत्तिएका गाउँबस्तीमा दशैँका बेला भने चहलपहल बढेको थियो । 

दशैँको टीका लगाएसँगै रोजगारीका सिलसिलामा आफ्नो कार्यस्थल फर्कनेहरूको यतिखेर बजारमा लर्को लागेको छ भने दुई–चार दिनका लागि भरिएका गाउँ बस्ती पुनःरित्तिन थालेका छन् । यात्रुको चापका कारण सवारीसाधनलाई यात्रु ओसार्न भ्याइ–नभ्याइ भएको छ । 

फर्कने यात्रुका कारण पोखराबाट काठमाडौँ र अन्य शहरमा जानेको चाप निकै बढेको पृथ्वीराजमार्ग बस सञ्चालक समितिका अध्यक्ष ऐनकुमार साईले जानकारी दिए । पोखराबाट काठमाडौँ र अन्य शहरमा जाने यात्रुवाहक बस खचाखच भरिएका छन् भने टिकट लिनका लागि काउन्टरमा सर्वसाधारणको लर्को देखिन्छ । 

समितिअन्तर्गतका एक हजार ३७८ वटा सवारी साधनमध्ये दशैँ शुरु भएयता एक÷दुई दिनबाहेक दैनिक लगभग ९० प्रतिशतले यात्रु ओसारपसार गर्ने गरेको अध्यक्ष साईले बताए । विजयादशमीको भोलिपल्टै कात्तिक ३ गते मात्रै ४०० भन्दा बढी बस पोखराबाट काठमाडौँ गएको पृथ्वीराजमार्ग बस सञ्चालक समितिका महासचिव योगेन्द्रबहादुर केसीले जानकारी दिए ।

त्यस्तै कात्तिक ४ गते समितिका ८०० भन्दाबढी सवारी साधनले यात्रुलाई सेवा दिएका थिए भने आज बिहानैदेखि काठमाडौँ जाने यात्रुको अत्यधिक चाप देखिएको छ ।“सरकारी तथा अन्य निजी कार्यालय खुले पनि कोजाग्रत पूर्णिमासम्म शैक्षिक संस्थामा पठनपाठन नभएका कारण आधाजसो फर्कने क्रममा नै छन्”, उनले भने, “कोजाग्रत र आसपासका एक/दुई दिन यात्रुको सङ्ख्या निकै बढ्ने छ, दशैँमा आउनेको जस्तो यात्रुको चाप फर्किंदा भने केही कम हुने गरेको हाम्रो अनुभव छ ।” 

विगतमा भन्दा यस वर्षको दशैँमा आपराधिक गतिविधि कम भएको जिल्ला प्रहरी कार्यालयका प्रहरी प्रवक्ता रवीन्द्रमान गुरुङले बताए । टीका लगाएर फर्कनेको शहरी क्षेत्रमा निकै चाप देखिएको बताउँदै उनले लामो दूरीका बसमा विगतमा जस्तो बढी भाडा लिने गरेको गुनासो नआएको उल्लेख गरे । केही ट्याक्सीले भाडा मनपरी लिएको भन्ने गुनासो आएसँगै उनीहरूलाई नियन्त्रणमा लिएर कारवाही गरिएको उनले जानकारी दिए ।  

नयाँ दिल्ली । सोमबारदेखि तपाइँले वाहनमा तेल हाल्न धेरै पापड बेल्नुपर्ने छ । छिमेकी राज्य यूपी र हरियाणामा पेट्रोल—डिजल सस्तो भएपछि दिल्लीमा बिक्री घटेर दिक्काएका दिल्लीका पेट्रोल पम्प सञ्चालक सोमबारबाट हड्तालमा उत्रिने भएका छन् । यसले करिब ४०० पेट्रोल पम्प बन्द हुनेछन् । 

यूपीको तुलनामा दिल्लीमा पेट्रोलमा करिब ३ रुपैयाँ र डिजलमा २ रुपैयाँ महंगो छ । 

यहि मौका पारेर मुख्यमन्त्री अरविंद केजरीवालाले पेट्रोल पम्प मालिकले मलाई यो हड्ताल भाजपाको प्रायोजित भनेर बताएको उनले जनाए । भाजपाका मानिसहरु पम्प मालिकलाई यस्तो गर्नको लागि दवाव दिइरहेको उनले बताए । 

तर, भाजपाका दिल्ली अध्यक्ष मनोज तिवारीले भने मुख्यमन्त्री केजरीवालले एक तिहाइ मूल्यवृद्धि गरेका छन् भन्दै केजरीवाललाई नै दोशी देखाएका छन् । 

मूल्यवृद्धिले ६० हजार बढी ट्याक्सी, ९५ हजार बढी अटो सोमबारबाट सडकदेखि संसदसम्म निक्लने तयारीमा छन् । एजेन्सी

भद्रपुर । विजया दशमीको भोलिपल्ट शनिबार घरमै श्रीमतीको हत्या गरी फरार रहेका कनकाई नगरपालिका–८ का आइतराज परियार पक्राउ परेका छन् । 

जिल्ला प्रहरी कार्यालय झापाका प्रहरी नायब उपरीक्षक जीतेन्द्रकुमार बस्नेतका अनुसार विजया दशमीको भोलिपल्ट मादकपदार्थ सेवन गरी ४० वर्षीया श्रीमती माया परियारलाई हत्या गरेर अभियुक्त आइतराज फरार रहेका थिए । 

लुकीछिपी इलामको दानाबारीमा बसेको अवस्थामा अभियुक्त आइतराजलाई प्रहरीको खोजतलास टोलीले आइतबार फेला पारेको प्रनाउ बस्नेतले जानकारी दिए ।  

अभियुक्त आइतराजले हत्या आफैँले गरेको प्रहरीसमक्ष स्वीकार गरेको र उनलाई कर्तव्य ज्यान मुद्दामा म्याद थप गरी अनुसन्धान कार्य भइरहेको प्रहरीले जनाएको छ । रासस

१० दिन, सनातन सम्बन्ध र संस्कृतिले जोडिएकाे समाज

काठमाडाैं । काठमाडाैंलाई प्रत्येक वर्ष रित्याइदिने पर्व हाे दसैँ । यसै परिबेसले पनि दसैँलार्इ  राष्ट्रिय मिलनको पर्वका रूपमा हेर्न सकिन्छ । नेपाली समाजले दसैँलाई पारिवारिक मिलनसँगै सामाजिक, समुदायिक,  राष्ट्रिय मिलनको पर्वका रूपमा नेपालीहरूले  ग्रहण गरेक छन् ।

सामाजिक सञ्जालमा आउने समृद्धि र प्रगतिको शुभकामना सन्देश हेर्दा सबै नेपाली एकअर्का सँग भाइचारा बढेकाे भान हुन्छ । दसैँमा काठमाडाैंबाट लाखाैँ मानिस बाहिरिएका छन्, क्रमशः विजयादशमीकाे भाेलीपल्टबाट फर्कन पनि थालिसकेका छन् ।  

उपत्यकाबाट बाहिरिने यात्रुको सङ्ख्यामा दसैंकाे पहिलाे दिनबाटै वृद्धि हुँदै गएको थियाे । उपत्यकाको थानकोट, जगाती, दक्षिणकाली र बालाजु नाका हुँदै यात्रु बाहिरिएका थिए । 

महाशाखाका प्रवक्ता एवं प्रहरी उपरीक्षक राजकुमार लम्सालका अनुसार दशैँमा करिब २३ लाख बढी मानिसहरू बाहिरिएकाे तथ्यांक छ । दशैँ लागेसँगै नीजि सवारी साधनदेखि सार्वजनिक सवारीसाधनमा यात्रु बाहिरिने गरेका थिए । उनले भने तर अहिले फर्कनेक्रम बढेकाे छ ।  

महाशाखाले दसैं, तिहार र छठ पर्वलाई लक्ष्य गरी उपत्यकाका १३ स्थानमा यात्रु सहायता कक्ष स्थापना गरेको भएपनि समस्या उस्तै थिए । उपत्यकाको कलङ्की, स्वयम्भु, नयाबसपार्क, सातदोबाटो, गौशाला, चाबहिल, बल्खु, दक्षिणकाली, कोटेश्वर, सुन्धारा, बानेश्वर, पुरानो बसपार्क, नागढुङ्गा र जगातीमा यात्रु सहायता कक्ष स्थापना गरिएको थियाे ।

यसरी बाहिरिएकाहरूले आआफ्ना ठाउँमा गएर वर्षभर सिकेका कुरा ‘सेयर’ गर्ने चलन पनि बढ्न थालेको छ । जुवातास खेल्ने प्रचलनलाई ‘हल्का रमाइलो’का रूपमा सीमित गर्दै जुवालाई न्यून गरेर  दसैँलाई मिलन पर्व बनाउने चलन बढ्दो छ । 

देश धर्म सापेक्ष, निरपेक्ष वा कुनरूपमा छ भन्ने बहस यो १० दिनमा पूर्णरूपमा अस्वीकृत हुन्छ । नेपाली समाज विभिन्न नाममा खण्डित हुँदैछ । क्रमशः बढ्दै गएको बेफुर्सदीले पनि समाजिक अन्तरक्रियालाई कमजोर बनाइदिएको छ । सहकार्य र साझा प्रयत्नमा सुधार र परिवर्तनका अभियान अगाडि बढाउने चलन कमजोर भइरहेको छ । दसैँले सामाजिक एकताको विकास गरेकाे छ । हामीले भोगिरहेको सामाजिक अवस्था र यथार्थमा पनि दसैँका १० दिन भने सबैले आपसी सम्बन्ध सुदृढ देखाउने कोसिस गरिरहेका हुन्छन् ।

दसैँका १० दिन र हाम्रो सनातन सम्बन्ध, संस्कृतिले समाजलाई जोडेको छ । अन्य धर्मावलम्बी पनि यस पर्वलाई सांस्कृतिक र समाजिक पर्वका रूपमा लिएर उल्लासमा सहभागी हुन चाहिरहेका देखिन्छन् ।

पछिल्लो समयमा पशु हिंसालाई वर्जित गर्नुपर्छ भन्ने बहस पनि तर्कसंगतरूपमा, संगठितरूपमा र अरूलाई सहमत गराउन सक्ने सामथ्र्यका साथ प्रस्तुत भइरहेको देखिएको छ ।

हिंसाको अस्वीकृति र सम्बधमा प्रगाढता, पछिल्ला दिनमा दसैँ बहस हुने यी  विषयलाई एक दिन समाजले ग्रहण गर्नेमा दसैँले अपेक्षा प्रकट गरेको छ ।  तर, यस्तो सोच किन दसैँका १० दिनमात्र आउँछन् । यस्ता सोच  हाम्रो दैनिक जीवन शैलीमा हुन सक्दैनन्, के छ यो दस दिनमा जसले हाम्रो सोच्ने शैली नै बदलिदिन्छ ? दसैँका १० दिनमा आफूलाई आत्मसमीक्षा गर्न प्रेरित गर्छ, भावि दिनहरू आत्मीय बनुन् भन्ने भावना जगाइदिन्छ । शुभकामना दिनेहरूले शुभकामनाकाे अर्थ पहिले आफूले अनुसरण गर्नु पर्छ भन्ने संकल्पका साथ दसैँ मनाउन थाल्ने हो भनेमात्र दसैँको १० दिनको रहस्य बुझ्न सकिनेछ, सम्बन्धमा प्रगाढता ल्याउन सकिनेछ । 

भाेली दसैंकाे पूर्णिमा, फेरी काठमाडाैं भरिनेछ । वर्षभरीकाे भेट र अात्मियताकाे पर्वलाइ अर्काेवर्ष भेट्ने बाचा गरेर पुनः दैनिकीमा फर्कनुपर्ने हुन्छ । यसपटक महान चाडपर्व र त्यसकाे विदा कटाैतिबारे अधिकका गुनासाले दसैंमा चर्चा पाएकाे देखिन्छ । विदाकाे समय कम भएकाेले अाउने र जाने टुंगाे नहुँदा दुर्घटना बढेकाे कुराहरू पनि बाहिर अाएका छन् । उनीहरूले गूनासाे गरेका छन्, टाढाकाे मानिसहरूलाइ चाड हाे भन्ने भएकाे छैन, हताराेमा महान चाड मनाउनुपर्ने वाध्यताले गाह्राे भयाे ।

जसरी भएपनि महान चाडलाइ भाेलिबाट विदा गर्दै दैनिकीमा फर्कनुपर्ने वाध्यता हामीसँग छ । अनेक अल्झनलाइ पाखा लगाउँदै नविन याेजना, प्राप्ति र उपयाेगमा याे दसैंकाे अाशिष काम लागाेस् । सबैलाइ गरिखाने ठाउँ मिलाेस्, भाेकाे काेही बस्नु नपराेस्, देशमा शान्तिसँगै विकासका मूलहरू फुटेर जाउन, युवा विदेशिनेक्रम राेकियाेस, दुर्गा भवानीसँग् मागिएका यी कुराहरू पूरा हाेस् भन्ने कामना ।

काठमाडौं ।  लोकतान्त्रिकरणका नाममा सेनाभित्र ‘सुक्ष्म व्यवस्थापन’ गर्न खोजे स्वीकार्य नहुने र सेनाभित्रको भ्रष्टाचारमा सेनामात्र दोषी रहँदैन भन्ने प्रधानसेनापति पूर्णचन्द्र थापाको धारणाले राजनीतिक वृत्तमा नया“ बहस आरम्भ भएको छ ।

त्यसअतिरिक्त सैन्य विशेष अदालतलाई सेनाले नै सबल बनाउने उनको धारणामा रक्षा मन्त्रालय गम्भीर बनेको छ । विशेष अदालतको एक पाटो मन्त्रालय पनि हो । तर सेनाको प्राड ९कानुनी० विभागबाट सैन्य विशेष अदालतमा मुद्दा जाहेर भए यो अदालत निष्क्रिय हुन नसक्ने धारणा मन्त्रालयको छ । रक्षाका अधिकारीले सेनाको प्राड विभाग नै सुस्त रहेको मन्त्रालयको धारणा रहेको जानकारी दिए ।

रक्षामन्त्रीदेखि अन्य मन्त्री एवं राजनीतिज्ञ सोध्न थालेका छन्, ‘यस्तो धारणा नयाँ प्रधानसेनापतिले ल्याए । साँच्चै सुधार हुन लागेको हो त रु ’ सेनापतिसँग अनौपचारिक छलफल गरिसकेका रक्षाका अधिकारीले बताए । शुक्रबार बिहान प्रधानसेनापति थापाले राष्ट्रिय सुरक्षा नीतिको उच्चस्तरीय समिति बैठक र साँझ जंगी अड्डामा दिएको रात्रि भोजमासमेत उनीहरूले प्रधानसेनापतिको धारणाबारेमा कुरा उठाएका थिए ।

उपप्रधान तथा रक्षामन्त्री ईश्वर पोखरेलले यो विषयमा चासो व्यक्त गरे । पत्रकार सम्मेलनमा आएको अभिव्यक्ति राजनीतिक भयो कि रक्षामन्त्री पोखरेलले जिज्ञासा व्यक्त गरे । प्रधानसेनापति थापाले सेनाकै केही पंक्तिबाट हुने चलखेल र भेटघाटलाई आफूले संकेत गरेको जानकारी दिएको रक्षा अधिकारीले बताए । उनले सेनामा सुधार गर्न आफूले सबैको साथ खोजेको पनि स्पष्ट पारे । सेनाभित्र सुधारको खाँचो रहेको भन्दै उनले आफ्नो कार्यकालमा देखिने गरी नै सुधार गर्ने प्रण गरे ।

रक्षासचिव विष्णु लम्साललगायत अन्य रक्षा अधिकारीले पनि प्रधानसेनापतिसँग जिज्ञासा राखेको रक्षा अधिकारीले बताए । रक्षाको स्विकृतीमा सेनाले १० वर्षपछि यस्तो पत्रकार सम्मेलन गरेको हो । प्रधानसेनापतिले पत्रकार सम्मेलन गरी जवाफदेही बन्न खोज्नु राम्रो भए पनि राजनीतिक अभिव्यक्ति दिएको बुझाइ मन्त्रालय र दलहरूको छ ।

दलहरूले सेनालाई विकास निर्माणका गतिविधिमा धेरै संलग्न गराएकाले सेनामा भ्रष्टाचार हुने गरेको चर्चामा आएको हो । यतिबेला भने सेनाले नै भ्रष्टाचार रहेको स्विकारेकाले बहस सिर्जना भएको हो । प्रधानसेनापतिले सेनामा भ्रष्टाचार रहेको तर यसको नियन्त्रण सैन्य विशेष अदालतबाट हुने बताएका थिए । उनको भनाइले मन्त्रालयलाई सेनाले आफ्नो ढंगबाट अघि बढाउन खोजेको संकेतका रूपमा रक्षा अधिकारीले लिएका छन् । रक्षा र सेनाबीच पहिलेदेखि नै विश्वसनीय सहकार्य नभएका बेला दुवैबीच सम्बन्ध अझ चिसिने खालका धारणा सेनापतिबाट सार्वजनिक भएका हुन् ।

कतिपय नेता आफ्ना कुरा बाहिर आउने हुन् कि भन्ने त्रासमा समेत रहेको रक्षाका अधिकारीहरूले बताए । विकास निर्माणका काम सेनाले लिएपछि विवाद नहुने र आफ्नो हिस्सा पनि रहने दलका नेताहरूले बेलाबेलामा सुनाउने गरेकाले यसमा सेना सचेत बन्नुपर्ने देखिन्छ । प्रधानसेनापति शुक्रबार करिब ३ घण्टा रक्षा मन्त्रालयमा राष्ट्रिय सुरक्षा नीति परिमार्जनसम्बन्धी बहसमा सहभागी थिए । त्यहाँ अन्य विषयमा छलफल भए पनि पत्रकार सम्मेलनसम्बन्धमा पनि कुराकानी भएको थियो ।
प्रधानसेनापतिले आफूले सेनाको संरचना पारदर्शी, अब्बल, अनुशासित बनाउने प्रयास गरेको बताए । 

त्यसका लागि उनले राजनीतिज्ञ तथा निजामती कर्मचारीको सकारात्मक र रचनात्मक साथ खोजेको बताए । सरकारले दिएको साथमा पनि उनले खुसी व्यक्त गरेको सहभागी एक रक्षा अधिकारीले बताए । सेनामा माथिल्लो ओहोदाका अधिकारीहरूका पत्नीहरू हाबी हुने प्रचलन तोड्ने उनको लक्ष्य देखिएको छ । प्रधानसेनापतिकी पत्नीलाई महारानी भन्ने प्रथा, अर्दली राख्ने, सेनापति हिँड्दा अत्यधिक सुरक्षाकर्मी राख्ने, व्यक्ति हाबी हुनेलगायत विषय सुधार गरेर संस्थागत गर्न तम्सिएका सेनापतिलाई सरकारले समेत साथ दिने धारणा रक्षाको छ ।

पूर्वरक्षामन्त्री तथा कांग्रेसका नेता बालकृष्ण खाँणले सेनामा माइक्रो म्यानेजमेन्ट अलि स्पष्ट नभएको तर सेनाले आफूलाई सुधार्न खोज्नु उचित रहेको बताए । ‘सेनामा राजनीतिक दलको प्रभाव हुनु हुँदैन । वरिष्ठ सैनिक अधिकारीले नै यसमा ध्यान दिनु पर्छ । मुलुकको रक्षापंक्ति रहेकाले पनि सेनाको आधुनिकीकरण गर्न आवश्यक छ’, उनले भने, ‘विश्व कूटनीतिमा नेपालको साख सेनाले नै बचाएको भुल्नु हँुदैन । सेनालाई राजनीतिक विवादमा नपारी अघि बढाउन सक्नुपर्छ ।’ सरकारले सेनालाई विकास निर्माणका काम गराउन हुने उनको धारणा छ ।

प्रधानसेनापतिले राष्ट्रपति, प्रधानमन्त्री, उपप्रधानमन्त्री र मन्त्रीहरुलाई दिने सुरक्षा गार्ड पनि छिटो छिटो परिवर्तन गर्ने जानकारी समेत दिइसकेका छन । एउटै ब्यक्ति लामो समय बस्दा उसले त्यहाँबाट शक्तिको दुरुपयोग गर्ने र सुरक्षा पनि एकांगि हुने भन्दै उनले यसमा सुधार गर्न लगेको रक्षा अधिकारीले बताए । सेनाका अधिकृतहरुसँग रहने सिपाही पनि परिवर्तन भइरहने विषय प्रधानसेनापतिले पहिलेनै बताएकाले यसमा समेत सुधार हुने अपेक्षा गरिएको छ । कल्याणकारी कोषमा उपरथि रहदै सुधार गरेका सेनापतिले अन्य धेरै क्षेत्रमा सुधारको खाका प्रस्तुत गरेकाले त्यसको सुधारको लागि आवश्यक तयारी चाहिने बताए । उनले गर्न लागेको काममा राजनीतिक हस्तक्षेप नभए सेनाभित्र धेरै सुधार हुने खाँडको धारणा छ ।

नवनियुक्त रक्षा प्रवक्ता बाबुराम गौतमले सेनापतिले सुधारको पक्षमा रहेर बोलेको विषयमा हामीले अहिले नै केही औपचारिक छलफल गरेका छैनौ तर अनौपचारिक केही भएको भए आफूलाई जानकारी नभएको बताए । ‘म हिजोबाट मात्र प्रवक्ता तोकिएको हुँ,’ उनले भने, ‘यसबारेमा बुझौला । मन्त्रालयमा बैठक भएकाले केही अनौपचारिक छलफल भएको हुनसक्छ । तर नराम्रो पक्ष केही छैन । सुधारको विषयमा छलफल भएका छन । हामी धेरै कामहरु गर्न अग्रसर छौ । गरिरहेका पनि छौ ।’ रक्षा मन्त्रालयले सेनाले पठाएको सबै विषयलाई स्विकार गरिदियोस झै ठान्ने तर रक्षाले त्यसो नगरेपछि सेनाभित्र यस्ता विषय बहस हुने गरेको पाटो पनि रक्षा अधिकारीले बताए ।

उपप्रधान एवं रक्षामन्त्री पोखरेलले पनि सेनाको विषयमा मन्त्रालय स्पष्ट छ यसमा कुनै त्यस्तो समस्या नभएको बताए । सेनाले मन्त्रालयको स्विकृत लिएर नै पत्रकार सम्मेलन गरेको हो । पत्रकार सम्मेलनमा ब्यक्त भएका सुधारको विषयलाई कार्यावन्यनमा ल्याउन सके राम्रो हुने देखेको बताए । नरम र सरल देखिने प्रधानसेनापति थापाको प्रस्तुति कडा रहेकाले सबैमा आशंका ब्यक्त भएको हो । प्रधानसेनापतिले पत्रकार सम्मेलनमा मुलुक र संविधानको रक्षा सेनाले नै गर्ने हो भन्दै यसमा सेना कहिल्यै विचलित नहुने समेत स्पष्ट पारेका थिए ।

पूर्वसहायक रथि डा। प्रेमसिंह बस्न्यातले सेनाभित्रको भ्रष्टचार नियन्त्रण गर्न कठिन नहुने बताए । सेनालाई चुस्त र अब्बल बनाउन प्रविधिले बढि शसक्त सेना बनाउन पर्ने बताए । सेनालाई राजनीतिबाट टाढा राखेर राष्ट्रको एकताको प्रतिककै रुपमा राख्न सक्नुपर्ने बताए । सेना भित्र सुधार गर्ने प्रधानसेनापतिको धारणाले धेरै आशावादी छन, ‘उहाँले यसअघि पनि धेरै स्थानमा सुधार गर्नुभएको छ । निडर र आफन्तबाट पनि टाढा रहने हुनाले उहाँले सेनामा देखिने खालको परिवर्तन ल्याउन सक्नुहुने आशा हाम्रो पनि छ । हामीले पनि संयन्त्र मार्फत सुझाउन काम गरिरहेका हुन्छौ ।’

प्रधानसेनापतिले विखण्डनकारीहरुलाई कारबाहीको दायरामा ल्याउन सरकारले गरेको प्रयासको प्रशंसा गर्दै सेनाले त्यस्ता गतिविधीलाई सुक्ष्म अध्ययन गरिरहेको बताए । सेनाभित्रको भ्रष्टचारलाई बाह्य पक्षलाई समेत जोडेका थिए । उनले अन्य सुरक्षा निकायसंग गर्ने सहकार्य देखि सेना सधै तयारी अवस्थामा बस्ने विषयमा राखेको धारणाले चासो ब्यक्त भएको हो । सेनाले आफूलाई आधुनिकीकरण गरेर अघि बढ्ने र अन्य मुलुकसंग प्रशिक्षण सहकार्य गर्ने लगायको धारणा बाहिर ल्याएको छ । सेनाले ल्याएको धारणाले कतिपय राजनीतिज्ञहरुले सेनाले के भन्न लागेको हो भन्दै चासो देखाएका छन । अन्नपूर्ण पोष्टबाट

धम्बोझी । तारातालमा पर्यटक बढेसँगै बर्दियाको मधुवनको नगरपालिकामा नौ वडालाई मिलाएर बनाइएको मधुवन नगरपालिकाभित्र विकासे योजनालाई अहिले तीव्रता दिन थालिएको छ । 
ताराताल हेर्न आउने पर्यटकको घुइँचो रहेकाले नगरपालिकाले ताललाई संरक्षण र भौतिक निर्माणका लागि विशेष योजना ल्याएको नगरप्रमुख गणेश क्षेत्रीले बताए । उनले नगरपालिकाले सबै वडामा गरी करीब रु २१ करोड बराबरका विकासे योजना तर्जु गरी पर्यटकीय क्षेत्रमा विशेष कार्यक्रम ल्याएको जानकारी दिए । 

शिक्षा, स्वास्थ्य, सडक, पर्यटन, कृषि खेलकूद उद्योग व्यापार, रोजगारलगायतका विभिन्न क्षेत्रमा गरी अन्य ठाउँका स्थानीय तहभन्दा फरक शैलीमा ठूलो धनराशि खर्च गर्न लागिएको बताइएको छ । 

फरक शैलीमा जनप्रतिनिधिसँगै कर्मचारीले काम गर्न थालेपछि अहिले सामाजिक, आर्थिक र भौतिक विकास, धार्मिकस्थल पर्यटकीय क्षेत्रले विकासको गति लिन थालेको छ । नगर प्रमुख खत्रीले आगामी शैक्षिक सत्रदेखि मधुवन नगरपालिकाभित्र पर्ने ३१ वटै सामुदायिक विद्यालयमा अनिवार्यरुपमा अङ्गे्रजी माध्यमबाट पढाइ गराउने गरी पहल भइरहेको बताए । 

यस्तो प्रकारको शिक्षण विधिले सामुदायिक र निजी क्षेत्रमा सञ्चालित विद्यालयबीचको अन्तर कम हुने विश्वास लिइएको छ ।  रासस 

Again sometimes I get fancy,

by the word feelings,

and poetry is probably written with feelings.

and I don't know how to show it.

not a day, week or month, for almost six months,

I suffered for her,

for the things done by her friends.

There was once a haiku,

I shared on facebook,

and on slightly editing it,

I think I can say,

Her friends standing in line for her,

might have compared her to the dawn,

but I waited the whole time to watch it,

through the days of illusion,

virtual reality, insomnia, depression,

loneliness, fear, emptiness,

and the miseries even I can't explain,

and I don't know,

if she- the silly girl too is well aware of this or not,

and since I don't know if she is really intrested or not,

I don't want to overflow with feelings,

and if she says she is intrested,

then I can promise her,

lot of research in physics and mathematics,

or anything of her interest,

a mathematical equation and constant,

that I always have dreamed,

bearing her name,

and if she still is ready,

then I can make her happy or to smile,

by uncountable crazy or stupid activities.

I don't like talking about fake feelings,

and if she is ready,

then I can promise that,

I can supress my tears,

to make sure that she won't have to shed any of it.