काठमाडाैँ । फागुन १४ गते बुधबार महाशिवरात्रि परेको छ । हामी तपाईंलाई यस पर्वसँग सम्बन्धित ५ कुराहरू बताइरहेका छौँ । यसमा चार प्रहरको शुभ समय शिवको पूजा गर्ने र पूजा विधि उल्लेख छ । तसर्थ जान्नुहोस् शिवरात्रि किन मनाइन्छ, महामृत्युञ्जय मन्त्रको निर्माण कसरी भयो र यस मन्त्रमाथि गरिएको अनुसन्धानको बारेमा ।
सूर्योदय अघि उठ्नुहोस् । पानीमा गंगा जल र कालो तिल मिसाएर स्नान गर्नुहोस् ।
शिवको आराधना गरी व्रत बस्ने प्रतिज्ञा लिनुहोस् ।
उपवासको समयमा खाना नखानुहोस् । पुराणका अनुसार दिनभर पानी पिउनु हुँदैन । यदि तपाईं यति कडा उपवास गर्न सक्नुहुन्न भने, तपाईं फलफूल, दूध र पानी लिन सक्नुहुन्छ ।
झूट नबोल्नुहोस्, दिनको समयमा नसुत्नुहोस् र विवादबाट टाढा रहनुहोस् ।
बिहान र बेलुका स्नान गरेपछि शिव मन्दिरमा जानुहोस् ।
महाशिवरात्रि शिव विवाह होइन, शिवलिंग प्रकट हुने दिन हो
महाशिवरात्रिको सन्दर्भमा यस दिन शिव र पार्वतीको विवाह भएको मानिन्छ तर शिव पुराणलगायत कुनै पनि शास्त्रमा यसको उल्लेख छैन ।
शिव पुराणमा लेखिएको छ कि शिवलिंग पहिलो पटक फाल्गुन माहिनाको शुक्ल पक्षको चौधौ दिन अर्थात चतुर्दशी तिथिमा प्रकट भएको थियो । त्यसपछि भगवान विष्णु र ब्रह्मा जीले शिवलिंगको पूजा गरे । यस दिनलाई शिवरात्रि भनिन्छ ।
शिवपुराणको ३५ औं अध्यायमा शिवको विवाह अघान महिनाको कृष्ण पक्षको दोस्रो दिन भएको उल्लेख छ । यो मिति यस वर्ष नोभेम्बर ७ मा पर्नेछ ।
शिवरात्रिमा शिव विवाह मनाउने चलन कहिलेदेखि सुरु भएको हो भन्ने लिखित जानकारी छैन । विद्वानहरूका अनुसार शिवलिंगको तल्लो भागमा पार्वतीको पनि स्थान छ । शिवरात्रिको रातमा महादेवको पूजा गरिन्छ ।
पार्वतीबिना शिवको आराधना अधुरो रहन्छ, त्यसैले यो रातलाई शिव र शक्तिको मिलन पर्वका रूपमा मनाउन थालिएको हो ।
महामृत्युञ्जय मन्त्रको विज्ञान: यस मन्त्रको जप गर्दा मानसिक शान्ति र एकाग्रता बढ्छ
इन्टरनेशनल जर्नल अफ योगामा २०११ मा प्रकाशित अनुसन्धान अनुसार महामृत्युञ्जय मन्त्रको नियमित जपले मानसिक शान्ति र एकाग्रता बढाउँछ ।
२०१३ मा महामृत्युञ्जय मन्त्रमा इलेक्ट्रोएन्सेफेलोग्राफी परीक्षण गरिएको थियो । यस अध्ययनमा महामृत्युञ्जय मन्त्रको जप गर्नाले मस्तिष्कमा अल्फा र थीटा तरंग बढ्छ भन्ने पत्ता लागेको थियो । जसले मानसिक शान्ति प्रदान गर्छ ।
जर्नल अफ अल्टरनेटिभ एन्ड कम्प्लिमेन्टरी मेडिसिनमा प्रकाशित अनुसन्धानका अनुसार मन्त्र जपले शारीरिक स्वास्थ्यमा सुधार ल्याउँछ ।
२००३ मा, कार्यात्मक इमेजिङ परीक्षणको सहयोगमा एक अध्ययन गरिएको थियो जसले मस्तिष्कका भागहरूको गतिविधि जाँच गर्दछ । जसमा यो पाइयो कि मन्त्र जप गर्दा मस्तिष्कको अर्को भाग अर्थात् प्रीफ्रन्टल कोर्टेक्समा सक्रियता बढ्छ । जसले मानसिक शान्ति र ध्यानमा मद्दत गर्छ ।
२०१९ मा भारतकाे राम मनोहर लोहिया अस्पतालमा गरिएको एक अध्ययनले महामृत्युञ्जय मन्त्र जप गर्दा तनाव बढाउने कोर्टिसोल हर्मोन कम हुने कुरा पत्ता लागेको थियो । यस मन्त्रले मुटुको स्वास्थ्य पनि राम्रो रहन्छ । एजेन्सीकाे सहयाेगमा गाउँ सहर डट कम
प्रतिकृया दिनुहोस