कला

‘साहेब ! म सँग दिल्लीसम्म आउने पैसा छैन, कृपया पुरस्कार हुलाकबाट पठाइदिनुहोला’

• गाउँ सहर संवाददाता
• ३१ असार शुक्रबार, २०७९ | ०९:०६:०० मा प्रकाशित

‘साहेब ! म सँग दिल्लीसम्म आउने पैसा छैन, कृपया पुरस्कार हुलाकबाट पठाइदिनुहोला’ ~ यसपालिको पद्मश्री सम्मानबाट पुरस्कृत साहित्यकार हलधर नाग ।

हलधर नाग, जसको नामको अघि कहिल्यै 'श्री' लेखिएन । ३ जोडी लुगा, एकजोर भाँच्चिएका रबर चप्पल, एउटा अत्यन्तै थोत्रो चस्मा र ७३२ रुपैयाँ जम्मा पुँजीको मालिकलाई भारतमा पद्मश्री पुरस्कारको विजेता घोषणा गरिएको छ । साे सन्दर्भमा उनले यहि भने ।

हलधर नाग एउटा यस्तो नाम हो जो किताबी ज्ञान वा डिग्री भन्दा ज्ञानी र विद्वान हुनको लागि प्रमाणित गरेका छन् । कवि नागले पद्मश्री पुरस्कार पाएपछि उनी निरन्तर अहिले चर्चामा छन् । हामीले पनि उनकै बारेमा खाेज्ने प्रयास गरेका छाैँ ।

को हुन् हलधर नाग ?

३ जोडी लुगा, एकजोर भाँच्चिएका रबर चप्पल, एउटा अत्यन्तै थोत्रो चस्मा र ७३२ रुपैयाँ जम्मा पुँजीको मालिकलाई पद्मश्री पुरस्कारको विजेता घोषणा गरिएको छ । उनी ओडिशाका हुन् । र कोसली भाषाका प्रसिद्ध कवि हुन् । उनले अहिलेसम्म लेखेका सबै कविता र २० महाकाव्यहरू सम्झन्छन् र कठस्थ पनि छन् ।

नागको कोसली भाषाको कविता पनि पाँच विद्वानको पीएचडी अनुसन्धानको विषय हो । यसबाहेक सम्बलपुर विश्वविद्यालयले उनको सबै लेखन कार्यलाई हलधर ग्रन्थवली–२ नामक पुस्तकको रूपमा आफ्नो पाठ्यक्रममा समावेश गरेको छ ।

सादा लुगा, सेतो धोती, गम्छा र बनियान लगाएका हलधर प्रायः खाली खुट्टा नै रहन्छन् । यस्ता हीरालाई कुनै सञ्चार माध्यमले फेला पारेनन्, तर मोदी सरकारले खोज्यो र पद्मश्रीको लागि सिफारिस गर्‍यो ।

हलधर एक गरिब दलित परिवारबाट आएका थिए, १० वर्षको उमेरमा आमाबुवाको मृत्यु भएपछि उनले तेस्रो कक्षा पढ्दापढ्दै पढाई छोडे । अनाथको जीवन जिउँदै उनले ढाबामा फोहोर भाँडाकुँडा सफा गर्न धेरै वर्ष बिताए । पछि विद्यालयमा भान्साकोठाको काम पाए । केही वर्षपछि बैंकबाट एक हजार रुपैयाँ ऋण लिएर विद्यालयको अगाडि कलम–पेन्सिल आदिको सानो पसल खोले । जहाँ उनले विद्यालय समय पछिको बिदामा पार्टटाइम काम गर्न थाले ।

हलधरले स्थानीय ओडिया भाषामा राम शबरी जस्ता केही धार्मिक विषयवस्तुहरूमा लेखेर सन् १९९५ तिर मानिसहरूलाई सुनाउन थाले । भावनाले भरिएका कविता लेखेर जबरजस्ती जनतामाझ प्रस्तुत गरेर उनी यति लोकप्रिय भएका थिए कि यो वर्ष राष्ट्रपतिले उनलाई साहित्यका लागि पद्मश्री प्रदान गरे ।

यहि विषयमा भिषण क्षेत्री सञ्जालमा लेख्छन्ः 

तिमी किताबमा प्रकृति रोज्छौ

पद्मश्रीले प्रकृतिबाटै पुस्तक छनोट गर्‍यो ।

सलाम छ यस्ता व्यक्तित्वहरुलाई जसको लक्ष्य धनार्जन होइन ज्ञानार्जन हुने गर्छ ।

नागले कविता रचना गरेर साहित्यिक जगतलाई समृद्ध बनाए ।