ब्लग

पतीपत्नीको सम्बन्ध खेलौना होइन: परदेशमा प्रेमको भ्रममा नफसौँ

• सन्ताेष सिम्खडा
• ३० बैशाख मंगलबार, २०८२ | २१:४१:०० मा प्रकाशित

परदेशको चिसो हावा मात्र होइन, यहाँको माटोमा पाइला टेक्नेबित्तिकै नेपाली मनमा सयौं सपनाहरूको आँधी चल्छ। ती सपना केवल धन कमाउने चाहनासँग सीमित हुँदैनन्—ती सपना हुन्, बाबुको आँखामा आशा देखाउने, आमाको चिउरीजस्तो मुस्कान फर्काउने, छोरा–छोरीको भविष्य उज्यालो बनाउने र गाउँघरको पुरानो ऋण चुकाउने। हामी दूरदेशको उज्यालोको पछि लाग्छौँ, तर त्यही उज्यालो कहिलेकाहीँ भ्रमको झिल्को मात्रै साबित हुन्छ। यही सपना पछ्याउने क्रममा कतिपय नेपाली हृदयहरू मोह, मायाको जाल र देखासिकीको दलदलमा फस्छन्, जहाँ बाटो बिर्सिएपछि पछुतो बाहेक केही बाँकी रहँदैन।

 यो आलेख जो म आफैले निकै नजिक बाट नियाले आज त्यही  मार्मिक र यथार्थ  कथाहरूमार्फत  हाम्रो चेतनालाई झक्झकाउने र सही बाटो देखाउने प्रयास स्वरुप प्रस्तुत गर्दैछु !

शुरुमा जापानको शान्त गाउँमा काम गर्ने एक नेपाली युवकको कथा छ। मेहनत र लगनले भविष्य बनाउने सपना बोकेर आएका उनको जीवन नयाँ साथीहरूको संगतले बदलियो। तिनै साथी मध्य की सङ्गै काम गर्ने एक जना नेपाली केटीसङ्ग प्रेममा परे  कुराकानीले मन जोड्यो, र नजानिँदो ढङ्गले प्रेमको भ्रमले उनको मनलाई बेर्‍यो। यो भ्रमले उनलाई यति गाँज्यो कि नेपालमा आँसुको डोरो बगाउँदै पर्खिरहेको परिवार, तिनका आशा र सपना बिर्सिए। जब परिवारले यो कुरा थाहा पायो, आफन्तको सहयोगमा उनलाई कामबाट निकालियो र त्यो सम्बन्ध तोड्ने कोसिस भयो। तर, उनको मनमा बाँकी रहेको पछुतो र खालीपनले शान्ति ल्यायो त? यो प्रश्नले हामीलाई गहिरो सोच्न बाध्य बनाउँछ।

अर्को कथा झन् मन भारी बनाउँछ। नेपालमा श्रीमती र सन्तान हुँदाहुँदै अर्को प्रेममा फसेका एक पुरुषको जीवन तब उथलपुथल भयो, जब उनकी श्रीमती जापान डिपेन्डेन्ट भिसामा आइन्। दुबैको लुकेको सत्य बाहिर आयो। अविश्वास र मनमुटावको आँधीले सम्बन्धमा गहिरो चिरा पार्‍यो। तनाव र झगडाले उनीहरूको जीवन नरक बन्यो। के यो क्षणिक प्रेमले उनीहरूलाई सुख दियो? बरु, यो लहडले परिवारको आधार हल्लायो। अहिले दैनिक झैझगडा र अबिश्वासले सधैको रडाको चलिरहेको छ 

तेस्रो कथा पनि कम दुखद छैन। जापानमा श्रीमती हुँदाहुँदै अरूसँग हाँसखेल गर्न रुचाउने एक पुरुषको सानो लहडले घरमा आगो सल्कायो। बारम्बारको झगडा र अविश्वासले उनको परिवारको सुख लुटियो। यी कथाहरू सुन्दा मन कटक्क हुन्छ। किन परदेशको स्वतन्त्र हावाले हामीलाई आफ्नै चेतना र जिम्मेवारीबाट टाढा लैजान्छ? किन हामी क्षणिक प्रेमको लालचमा आफ्नो भविष्य र परिवारलाई दाउमा राख्छौँ?

परदेशमा हामीलाई बिगार्ने कोही आफन्तको भेषमा हुन्छन्, कोही दिदी-बहिनीको रूपमा, कोही साथीको नाममा। तिनीहरूले अनेक तमासा देखाउँछन्,श्रीमान श्रीमतीलाइ उचालेर भडकाएर रमिता हेर्नेहरु पनि हुन्छन  महँगा लुगाफाटा र चमकधमकको कुरा गरेर हामीलाई भड्काउँछन्। तर, के यस्ता कुराले हाम्रो जीवन सजिन्छ? महँगा लुगाले तन ढाक्ला, तर परिवारको ऋण तिर्न सकिन्छ? तमासा देखाएर मन रम्ला, तर छोराछोरीको भविष्य बन्छ? यस्ता पात्रहरू हाम्रै वरिपरि हुन्छन्, जो अरूको सुख र समृद्धि देख्न चाहँदैनन्। तिनीहरूको कुरा सुनेर हामी आफ्नो निर्णयबाट किन विचलित हुन्छौँ? हामीले आफ्नो मन र चेतनालाई बलियो बनाएर आफ्नै बाटोमा अडिग हुनुपर्छ। देखासिकी र तमासामा परेर आफ्नो परिवार र भविष्यलाई जोखिममा पार्नुहुँदैन। बरु, गाउँमा बाँकी रहेको ऋण तिर्न, छोराछोरीको उज्ज्वल भविष्य बनाउन र परिवारको मुहारमा हाँसो ल्याउन हाम्रो मेहनत खर्चिनुपर्छ।

परदेशको नयाँ वातावरण र स्वतन्त्रताको अनुभूतिले मन लोभिन्छ। नेपालमा समाज, परिवार र संस्कारले बाँधिएको मन यहाँ छुटकारा खोज्छ। तर, यो छुटकाराले हामीलाई गलत बाटोमा डोर्‍याउँछ। क्षणिक प्रेमको भ्रम, साथको लोभ वा सुखको चाहनाले हामीलाई सपना र परिवारबाट टाढा बनाउँछ। जापानजस्तो अनुशासित देशमा मेहनतको महत्व थाहा हुँदाहुँदै मनको कमजोरी किन हावी हुन्छ? यो स्वतन्त्रताको गलत बुझाइले हामीलाई कहाँ पुर्‍याउँदैछ?

यी कथाहरूले गम्भीर प्रश्न सोध्छन्– हाम्रो समाज कता जाँदैछ? परदेशमा सपना बोकेर आउँदा हामी किन परिवार, संस्कार र मूल्य-मान्यता बिर्सन्छौँ? हामीले बनाउने समाजको आधार तबसम्म बलियो रहँदैन, जबसम्म हामीले चेतना र जिम्मेवारीलाई जीवित राख्दैनौँ। श्रीमान्-श्रीमतीको सम्बन्ध कुनै खेलौना होइन। यो विश्वास, माया र जिम्मेवारीको पवित्र बन्धन हो। यसलाई क्षणिक प्रेमको खातिर तोड्नु भनेको आफ्नै जीवनको जग उखेल्नु हो। यो सम्बन्धलाई मायाले सजाएर, विश्वासले बलियो बनाएर र जिम्मेवारीले अडिग राखेर हामीले परिवार र समाजको सम्मान गर्नुपर्छ।

यो निराशाको कथा मात्र होइन, यो चेतनाको जागरणको आह्वान हो। आत्म-नियन्त्रण र चेतनाले हामीलाई गलत बाटोबाट जोगाउँछ। परिवारसँग नियमित सम्पर्कले उनीहरूको माया र आशालाई जीवित राख्छ। हामी परदेश किन आएका हौँ भन्ने प्रश्नले हामीलाई सपनाको बाटो देखाउँछ। नैतिकताको बलियो कसीले हाम्रा निर्णय र सम्बन्धलाई अडिग राख्छ। देखासिकी र तमासामा नलागी, आफ्नो मन र चेतनालाई बलियो बनाएर हामीले आफ्नै बाटो रोज्नुपर्छ।

परदेशको यो यात्रा केवल पैसा कमाउनका लागि होइन, यो त हाम्रो सपना र परिवारको भविष्यलाई साकार बनाउने अवसर हो। क्षणिक प्रेमको भ्रम र देखासिकीमा परेर आफ्नो जीवन र सम्बन्ध बर्बाद नपारौँ। जापानको यो परदेशी माटोमा हाम्रो मेहनत र इमानदारीले नयाँ पहिचान बनाउन सक्छ, तर यो पहिचान तब मात्र सार्थक हुन्छ, जब हामीले परिवार, समाज र संस्कारको सम्मान गर्छौँ। आउनुहोस्, सही बाटो रोजौँ, चेतनालाई जागृत राखौँ, र आफ्नो सपनालाई साकार बनाऔँ। परदेशले हामीलाई अवसर दिएको छ, अब यो अवसरलाई माया, इमानदारी र जिम्मेवारीले सजाएर छोराछोरीको भविष्य, परिवारको सुख र समाजको सम्मानको आधार बनाउने पालो हाम्रो हो।

सन्तोष सिम्खडा 

टोकियो जापान