विश्व शौचालय दिवस : साढे ३ अर्ब मानिस अझै पनि शौचालयको सुविधाबाट वञ्चित
- गाउँ सहर संवाददाता
- ३ मङ्सिर आइतबार, २०८० | १२:४८:०० मा प्रकाशित
काठमाडौँ । आज १९ नोभेम्बर अर्थात् विश्व शौचालय दिवस, नेपालसहित विश्वभर विभिन्न सचेतनामूलक कार्यक्रम गरी विश्व शौचालय दिवस मनाइँदैछ ।
यस वर्ष ‘परिवर्तनको गति बढाउँदै’ भन्ने नारासहित नेपालसहित विश्व शौचालय दिवस २०२३ मनाउन लागिएको छ । हरेक वर्ष १९ नोभेम्बरमा विश्वभर विभिन्न कार्यक्रमका साथ शौचालय दिवस मनाउने गरिएको छ । सन् २०१३ देखि यो दिवस मनाउन थालिएको हो ।
मानव समुदायलाई मानवजन्य दिसापिसाबबाट उत्पन्न हुनसक्ने जीवाणुले ल्याउने रोगव्याधिबाट बचाउन शौचालय निर्माण गर्ने र प्रयोग गर्ने बानी विकसित गराउन संयुक्त राष्ट्रसङ्घले विश्व शौचालय दिवसका रूपमा मनाउने गरेको हो ।
संयुक्त राष्ट्रसङ्घले सन् २०३० सम्म दिगो विकासका लक्ष्य हासिल गर्ने कार्यक्रम तय गरी कार्यान्वयन गरिरहेको छ । दिगो विकास लक्ष्यको छैटौँ लक्ष्यमा स्वच्छ खानेपानी र सरसफाइको विषय समावेश छ । तर सन् २०३० सम्म सबैलाई स्वच्छ र सुरक्षित पानी पुर्याउने र पूर्ण रूपमा सरसफाइको अवस्थामा पुर्याउनमा प्रगति भने सुस्त गतिमा छ । यसै तथ्यलाई विचार गर्दै राष्ट्रसङ्घले यस वर्षको नारा तय गरेको हो ।
राष्ट्र सङ्घका अनुसार विश्वका साढे ३ अर्ब मानिस अझै पनि शौचालयको सुविधाबाट वञ्चित छन् । त्यसमध्ये ४१ करोड ९० लाख मानिस त अझै पनि खुला स्थानमा दिसापिसाब गर्छन् । खुला दिसापिसाबका कारण फैलिने रोगले दैनिक एक हजार बालबालिकाको मृत्यु हुने गरेको छ । सुरक्षित शौचालय, पूर्ण सरसफाइ र सबैका लागि स्वच्छ पानीको लक्ष्य हासिल गर्न अब सात वर्षमात्र बाँकी छ । नेपालले १९ असोज २०७६ मा खुला दिसामुक्त र पूर्ण सरसफाइमा अग्रसर राष्ट्र घोषणा गरेको थियो ।
वि.सं. २०७८ को जनगणनाअनुसार नेपालमा शौचालय प्रयोग गर्ने परिवारमा ९.८ प्रतिशत परिवारले फ्लस भएको (सार्वजनिक ढल) को प्रयोग गर्ने गर्दछन् । यो परिवार सङ्ख्या ६ लाख ५३ हजार ७१० रहेको छ । फ्लस (सेफ्टी ट्याङ्की) भएको शौचालय प्रयोग गर्नेको सङ्ख्या सबैभन्दा बढी ५५.१ प्रतिशत छ । अर्थात् यो सङ्ख्या ३६ लाख ६७ हजार ७८० हो ।
यसरी नै साधारण शौचालयको प्रयोग गर्नेको सङ्ख्या २० लाख पाँच हजार ४८० छ । यो प्रतिशतमा हेर्दा ३०.१ छ । त्यस्तै सार्वजनिक शौचालय प्रयोग गर्नेको प्रतिशत ०.५ छ । यो सङ्ख्या ३२ हजार ३८१ हो । यस्तै, शौचालय नहुनेको सङ्ख्या नेपालमा ४.५ प्रतिशत अर्थात् तीन लाख एक हजार ४९० रहेकाे छ ।
गाउँ सहर संवाददाता
मुलधारकाे विद्युतीय अखबारले समाजका विभिन्न आयामहरूलाई समेट्दछ ।
- माैसम : तीन प्रदेशमा हिमपातको सम्भावना
- विदेशबाट ‘आइएमई पे’मा रकम प्राप्त गर्दा पाँच रुपैयाँसम्म बोनस
- रविकाे मुद्दामा बिहीबार थुनछेक बहस हुने, कानुन व्यवसायी र परिवारको जिम्मा लगाइयो
- रूपेन्देहीमा रवि लामिछानेको थुनछेक बहस सुरू
- एक ताेला सुन किन्न १ लाख ६० हजार हाल्नुपर्ने
- महिला यु–१९ ट्वान्टी–२० विश्वकपमा नेपालले आज अष्ट्रेलियासँग खेल्दै
- निर्वाचन आयोगमा दर्ता भयाे राजेन्द्र महतो नेतृत्वकाे पार्टी, चुनाव चिह्न ग्यास सिलिण्डर
- पाथीभरा देवी मुकुम्लुङ दर्शन केबलकार निर्माण सुरु, कोशी प्रदेशको पर्यटनमा कोशेढुङ्गा
- सेयर बजारमा सामान्य अंकले बढ्याे, घट्यो कारोबार
- राष्ट्रपतिद्वारा माघ १८ गते संसद्को हिउँदे अधिवेशन आह्वान
प्रतिकृया दिनुहोस