विशेष

मास्क पर्स, कार वा प्यान्टको खल्तीमा राख्नुहुन्छ, यो कहाँ र कसरी राखे घातक हुन्छ ?

• गाउँ सहर डेस्क
• १६ माघ आइतबार, २०७८ | ०८:५८:०० मा प्रकाशित

तपाईं सामान्यतयाः मास्क कहाँ राख्नुहुन्छ ?

• झोलामा
• झ्यालमा
• ढोका नजिक हुकमा
• आफ्नो पर्समा...

यदि तपाईंको उत्तर 'नम्बर ५' हो भने तपाईं लज्जित हुनु पर्दैन, किनकी धेरैजसो मानिसको अवस्था यही हो । आजकल जताततै मास्क राखिएको हुन्छ । जस्तै- घर, प्यान्टको खल्ती, दराज, कार, पर्स, तर यो बानी राम्रो होइन । अमेरिकास्थित कम्पनी क्लोरोक्सको अनुसन्धानका अनुसार तपाईंको कारमा सबैभन्दा धेरै ब्याक्टेरिया ड्राइभरको साइड फ्लोर म्याटमा पाइन्छ । तसर्थ, यदि तपाईंको मास्क गल्ती वा लापरवाहीले कारको भुइँमा खसेको छ भने, यसलाई पुन: प्रयोग नगर्नुहाेस् ।

विश्वभरका विज्ञहरूले N95, KN95 र KF94 जस्ता उच्च गुणस्तरको र मेडिकल मास्कहरू प्रयोग गर्न सल्लाह दिइरहेका छन् । यस्तो अवस्थामा मास्क लगाएर मात्र पुग्दैन । अब हामीले पहिले भन्दा धेरै मास्कको हेरचाह गर्नुपर्छ । कोरोनाको नयाँ भेरिअन्ट कहिले र कति खतरनाक साबित हुन्छ, कसैलाई थाहा छैन । यदि तपाईंले मास्क सुरक्षित रूपमा प्रयोग गर्नुभएन भने, यसले संक्रमण पनि निम्त्याउन सक्छ ।

मास्क कति समयसम्म प्रयोग गर्न सकिन्छ ?

अमेरिकी स्वास्थ्य एजेन्सी सीडीसीका अनुसार मास्कको अभावमा परेका स्वास्थ्यकर्मीहरूले ५ दिनसम्म रेस्पिरेटर मास्क प्रयोग गर्न सक्छन् । केही व्यक्तिहरू अद्वितीय अवस्थामा चिकित्सा क्षेत्रमा काम गरिरहेका छन् । यस्तो अवस्थामा, यी व्यक्तिहरूले दिनभर मास्क प्रयोग गर्न सक्छन् ।

संयुक्त राज्य अमेरिकाको भर्जिनिया टेकमा सिभिल र वातावरणीय इन्जिनियरिङका प्रोफेसर र भाइरल ट्रान्समिसनका विशेषज्ञ डा. लिन्से मार भन्छन् कि धेरैजसो धेरै मानिसहरूले मास्क धेरै छोटो समयको लागि लगाउँछन्, त्यसैले उनीहरूले मास्क धेरै पटक प्रयोग गर्न सक्छन् ।

के सर्वसाधारणले स्वास्थ्यकर्मीले जस्तै ५ दिनसम्म मास्क प्रयोग गर्न सक्छन् ?

डा. लिन्से मार भन्छन् कि सीडीसीको दिशानिर्देश स्वास्थ्य र अन्य कामदारहरूको लागि रेस्पिरेटर मास्कको सम्बन्धमा हो । आम मानिसको अवस्था र अपेक्षाहरू (स्वास्थ्यकर्मीहरू संक्रमितसँग लामो समयसम्म सम्पर्कमा रहँदैनन्) धेरै फरक छन् । त्यसैले सर्वसाधारणले स्वास्थ्यकर्मीले जस्तै ५ दिनसम्म मास्क प्रयोग गर्न पाउँदैनन् ।

के मास्क पुन: प्रयोगको लागि धुनुपर्छ ?

एनी मिलरका अनुसार, तपाईंले आफ्नो उच्च गुणस्तरको मास्क सफा गर्ने प्रयास गर्नु हुँदैन । मास्क धुनु हुँदैन, रक्सीले सरसफाइ गर्नु हुँदैन वा घाममा सफा गर्नु हुँदैन । त्यसो गर्दा मास्कलाई खराब र कम प्रभावकारी बनाउन सक्छ ।

यदि मास्क धुन सकिँदैन भने, यसलाई सफा गर्ने तरिका के हुन सक्छ ?

हुक, जाली वा सफा हावा वा घाम लाग्ने ठाउँमा राख्ने, मास्क छुनुभन्दा अघि हात राम्राेसँग धुने, नलगाउँदा सफा स्थानमा राख्ने, मास्क पक्रिँदा स्ट्रिपबाट पक्रनुहाेस् ।

के मास्कको फिल्टर प्रणाली असफल हुन सक्छ ?

धेरै मानिसहरूको दिमागमा उठ्ने प्रश्न यो हो कि हाम्रो मास्कले फोहोर फिल्टर गर्दैछ ? वा यसले काम गरिरहेको छैन ? यद्यपि, मास्क यस्तो तरिकाले डिजाइन गरिएको छ कि यसले अधिकतम संख्यामा कणहरू ह्यान्डल गर्न सक्छ । N95 मास्कले 200 मिलीग्राम कणहरू ह्यान्डल गर्न सक्छ । अत्यधिक प्रदूषित हावामा यसलाई लगातार २०० दिनसम्म लगाउन सकिन्छ ।

के संक्रमित व्यक्तिको सम्पर्कमा आउँदा तपाईंको मास्कलाई हानी हुन्छ?

डा. लिन्से मारका अनुसार भाइरस तपाईंको मास्कमा प्रवेश गर्न सक्छ । त्यसपछि तपाईं यसलाई छुनुहोस् र तपाईंको आँखा, नाक वा मुखमा स्थानान्तरण गर्नुहोस् । तपाईंले आफ्नो मास्कलाई अगाडिबाट छुनु हुँदैन ताकि भाइरस तपाईंमा नपुगेको होस् । यस्तो समयमा, मास्कलाई छेउबाट समायोजन गर्ने प्रयास गर्नुहोस् ।

डाक्टर लिन्से मार भन्छन् कि भाइरस समयसंग वा केहि घण्टा भित्र मर्छ । त्यसैले हाम्रो मास्कमा भाइरस एक दिनभन्दा बढी बाँच्न सक्दैन, तर N95 मास्कमा भाइरस १४ दिनसम्म जीवित रहन्छ भन्ने डरलाग्दो सत्य पनि छ ।