मुख र विज्ञप्तिमा सीमित ‘प्रजातन्त्र दिवस’
तन्त्रकाे बे-प्रयाेग
- गाउँ सहर डेस्क
- ७ फाल्गुण मंगलबार, २०७५ | ११:१८:०० मा प्रकाशित
काठमाडाैँ । नेपालमा प्रजातन्त्र दिवस २००७ सालको क्रान्ति सफल भएर १०४ वर्षे लामो निरङ्कुश जहानीया राणा शासन अन्त्य भएको सम्झनामा हरेक फागुन ७ गते मनाइन्छ ।प्रजातन्त्र स्थापनाका लागि भएको सङ्घर्षमा शुक्रराज शास्त्री, दशरथ चन्द, धर्मभक्त माथेमा र गङ्गालाल श्रेष्ठले विसं १९९७ माघमा बलिदानी दिएका थिए । प्रजा परिषद नामक राजनीतिक दल भूमिगत रूपमा स्थापना गरी प्रजातन्त्र स्थापनाका लागि जनतामा जागरण ल्याएको अभियोगमा उनीहरुलाई मृत्युदण्ड दिइएको थियो ।
एकसय चार वर्षीय जहानियाँ राणा शासनको विरुद्धमा जनताले आन्दोलन गरी रगत बगाएपछि राणा शासकले जनतासमक्ष घुँडा टेक्न बाध्य भई प्रजातन्त्र स्थापना भएको घोषणा गरियो । तत्कालीन राजा त्रिभुवनको घोषणापछि राणा र नेपाली कांग्रेस सम्मिलित सरकार गठन भई नेपालमा प्रजातान्त्रिक शासनकालको सूत्रपात भयो ।
विसं २००० पछि स्थापना भएका नेपाल प्रजातन्त्र कांग्रेस र नेपाली राष्ट्रिय कांग्रेसको २००६ सालमा एकीकरणपछि नेपाली कांग्रेसका संस्थापक नेता बिपी कोइरालाको नेतृत्वमा भएको सशस्त्र र निर्णायक आन्दोलनले नेपालमा २००७ साल फाल्गुण ७ गते प्रजातन्त्र स्थापना गरेको थियो ।
फाल्गुण ७ मा प्रजातन्त्र स्थापना भएको सम्झनामा सरकारले प्रत्येक वर्ष राजधानीको टुँडिखेलमा औपचारिक कार्यक्रमको आयोजना गरी विशेषरूपमा यो दिवस मनाउँदै आएको छ । दिवसका उपलक्ष्यमा सार्वजनिक बिदा समेत दिने गरिएको भएपनि केही वर्षबाट कटाइएको छ ।
प्रजातन्त्रलाई भाग लगाउँदा प्रजाको—तन्त्र भन्ने अर्थ लाग्छ । ६९ वर्षदेखि सबैको मुखमा यहि शब्द झुण्डिएपनि वास्तविक प्रजाको तन्त्रको स्वादमात्र पनि जनताले पाएको देखिँदैन । किनकी जो देशको कार्यकारी पदमा पुग्छन ती सबै राजाको शैलीमा ठाँटिन पूगेका छन् भने प्रजा अर्थात जनता सँधै न्यायको भिख मागिरहेका छन् ।
प्रजातन्त्र दिवस देशभर मुखमा औपचारिकता बोकेर मनाइरहेको बेला निर्मला पन्तदेखि पशुपति शर्मासम्म न्यायको लागि पिल्सिरहेका छन् । तरपनि सरकार र राजा सरहका पदहरुमा आशिन मान्यजनहरु प्रजातन्त्रको सहयात्री मानिरहेका छन् । आज देशमा न लेख्न पाइएको छ न बोल्न नै, जनता भएर । यहाँ राजाका रुपमा निरंकुशता लादिन थालेका छन् । सुविधा उनै उपभोग गर्नमा तल्लिन छन्, औँला उठाउँदा विरोधी मानिन थालिएको छ अनि आफूले अकुत कमाएर सर्वसाधारणमा कानून लाद्न थालिएका दृश्यले देशमा कुनैपनि तन्त्र आएपनि जनताले न्याय नपाएको र तन्त्र नबेहोरेको प्रष्ट पार्न अब समय खर्चनु नपर्ला ।
प्रजातन्त्रको रक्षा हुन नसक्दा मुलुकले अझै जनअधिकार र जनजीविकाका सवालमा अनेक संघर्षहरु अहिलेपनि गरिराख्नुपरेको छ । चुनाव भए शान्ति हुन्छ, गणतन्त्र आउँदा जनताले न्याय पाउलान भन्ने कुरा अब कथाजस्ता भएका छन् । कुनै व्यवस्थामा जनतालाई आनन्द भएको छैन । मुलुकमा नागरिक शासनको बहालीका लागि संघर्ष गरेका र जीवन अर्पण गरेका महान सहिदहरुको बलिदानीको अहिलेसम्म कदर हुन सकेको छैन । अहिले सार्वजनिक रुपमा मनाउनुपर्ने प्रजातन्त्र दिवस बन्द कोठामा सीमित बनेको छ ।
राष्ट्रपतिदेखि प्रधानमन्त्री हुँदै विभिन्न पार्टीका नेताहरु, पूर्व राजालगायत मान्यजनहरुबाट प्रजातन्त्र दिवसको शुभकामनाका अक्षरहरु सार्वजनिक भएका छन् । तर, उनीहरुले मुटुमाहात राखेर भनून्, के नेपालमा प्रजातन्त्र आयो? कसलाई आयो? भनेर सोद्धा उत्तर आउन आनाकानी हुने गर्दछ । उस्तै परे सोध्नेलाई झर्केर उत्तर आउनसक्छ । यही देखिएको छ देशमा ।
संघात्मक देशमा अहिले गणतन्त्र दिवस मनाइन्छ । हरेक व्यवस्थाहरु परिवर्तन भएपनि जनताले परिवर्तनको आभाष अहिलेसम्म गर्न पाएको देखिँदैन । भन्नलाई त सडक बढे, सञ्चार सुविधा थपियो, स्वास्थ्य शिक्षामा परिवर्तन आए भनेर एकाध स्थानमा उन्नती भएको देखाइन्छ । तर उनीहरुलाई अब उत्तर दिन नहिच्किचाउनुस, समाज गतिशिलताको परिवर्तनलाई प्रजातन्त्रसँग जोड्नु हाँस्यास्पद हुन्छ । पृथ्वी गोलो छ, घुमिरहन्छ जस्तै हो । यसमा पनि वास्तविक प्रजातन्त्रको अनुभूति जनतालाई नगराएसम्म प्रजातन्त्र दिवस नबुझेको भन्नैपर्छ ।
हुन त सरकारका हरेका काम कारवाहीहरुमा मेरो पार्टीले गरेको भन्ने देशमा यहाँ प्रक्रियागत सुधार भएका कुरालाई पनि हाम्रोले गरेको भन्ने चलन र हवला दिइन्छ भने कुरा गर्नुको कुनै तुक छैन । समाज अहिले यहि हावामा दौडिरहेको छ । प्रजातन्त्रको नाममा सत्तापक्षका सबै ठिक र कार्यकर्ता भर्तिकेन्द्रका अखडा बनाइएका छन् । तर, जनता सँधै पिल्सिरहेका छन्, जुन अहिलेसम्म बुझिएको छैन, बुझेर पचाइएकाे छ ।
तर हाम्रा शासकहरुको मुख अझै थाकेको छैन अनि प्रजातन्त्र दिवसको दिन विज्ञप्ति निकाल्न छाडेका छैनन्, अझै लाज पचाएर मुखले मात्रै भनिरहेका छन्— प्रजातन्त्र दिवसको शुभकामना ।।
गाउँ सहर डेस्क
डेस्क गाउँ सहर डटकम टीमकाे टेवलवर्क हाे ।
- यसकारण पक्राउ परे दिल्लीका मुख्यमन्त्री अरविन्द केजरीवाल
- सरस्वतीलाई पानीमा र कमलको फूलमाथि नै किन देखाइन्छ ?
- नेपालमा २०.२७ प्रतिशत जनता गरिबीको रेखामुनि
- प्रतिपक्षी दलले बहिष्कार गरेकाे चुनावमा शेख हसिना विजयी, चौथो पटक प्रधानमन्त्री बन्ने
- विदेशिने विद्यार्थी तथा युवालाई यसरी सकिन्छ राेक्न
- आज विश्व माटो दिवस : यसकारण जोगाऔं माटो
- जाडाेमा एमालेले मध्य पहाडी लोकमार्गमा थालेकाे पदयात्राकाे सन्देश
- काठमाडाैं उपत्यकामा ‘निषेधाज्ञै निषेधाज्ञा’
- विश्वकप उपाधिका लागि आज भारत र अस्ट्रेलिया भिड्दै, बिजेता र उपबिजेताले कति रुपैयाँ पाउँछन् ?
- बहुउपयोगी गाई पुज्नुकाे महिमा, वैज्ञानिक, धार्मिक र व्यवहारिक महत्वका विविध पक्ष
प्रतिकृया दिनुहोस